U bent hier: Hoofdvakgebieden scheidingspijl Akoestiek scheidingspijl Installatiegeluid

Installatiegeluid

Afdrukken

1.  Inleiding


In de woon- en werkomgeving wordt men voortdurend omringd door installaties: liften, toiletten, warmte terugwin units, verwarmingsketels, kranen, ventilatoren, pompen enz. Naast de geweldige voordelen die deze installaties bieden, hebben ze ook nadelen: ze produceren namelijk geluid en trillingen. Soms zijn het geluid en de trillingen ongewenst, denk maar aan het tikken van verwarmingsleidingen, het zoemen van ventilatoren enz. Gelukkig worden installaties steeds stiller, de techniek staat immers niet stil. Desondanks gaat het in de praktijk vaak mis. Voorbeelden zijn: technische ruimtes worden boven slaapkamers gesitueerd, liftschachten grenzen aan slaapkamers, WTW installaties worden aan lichte wanden opgehangen die gemakkelijk geluid afstralen, leidingen zijn niet goed gebeugeld waardoor thermische spanningen niet goed worden opgevangen enz. Zodoende is er in de afgelopen decennia een nieuw vakgebied ontstaan: installatiegeluid. Een vakgebied waar de disciplines akoestiek en werktuigbouwkunde / installatietechniek hand in hand opereren.

Warmtepompen in een technische ruimte boven een slaapkamer

Warmtepompen in een technische ruimte boven een slaapkamer


2.  Normstelling


Met betrekking tot installatiegeluid worden eisen gesteld. Voor woningen en appartementen is het Bouwbesluit van toepassing. Soms gelden voor woningen en appartementen strengere eisen dan het Bouwbesluit, bijvoorbeeld eisen conform SWK (Stichting Waarborgfonds Koopwoningen) of volgens de Stichting Woningborg. Een bekende Bouwbesluit-eis is de eis dat het zogenaamde karakteristieke installatiegeluiddrukniveau in een woning, tengevolge van een installatie bijvoorbeeld gesitueerd in de buurwoning of tengevolge van een liftinstallatie, niet hoger mag zijn dan 30 dB(A). Voor kantoren gelden geen formele eisen. Een streefwaarde van 35 dB(A) voor kantoorruimtes wordt vaak gehanteerd.

3.  Geluid en trillingen bij liftinstallaties


Voor moderne liftinstallaties wordt tegenwoordig gebruik gemaakt van de Duitse norm VDI 2566. De Nederlandse NPR 5073 dateert nog van 1991 en is gebaseerd op tractieliften met een losse machinekamer. Bij de moderne liften is de liftmotor in de schacht gemonteerd. Ook de lifttechniek is de laatste 20 jaar sterk verbeterd. Liften zijn over het algemeen stiller. Desondanks vragen situaties waarbij liftschachten rechtstreeks grenzen aan verblijfsgebieden speciale aandacht van akoestisch adviseurs. Doordat er bij liften altijd sprake is van een combinatie van lucht- en contactgeluid is het voorspellen van het geluiddrukniveau in verblijfsgebieden als gevolg van de lift geen sinecure.

Liftmotor in een liftschacht

Liftmotor in een liftschacht


Greten Raadgevende Ingenieurs beschikt over praktijkmetingen aan moderne tractieliften, waarbij de slaapkamers rechtstreeks grenzen aan de liftschacht. Op basis van deze metingen en aanvullende berekeningen, rekening houdend met de massa van de schachtwand, de aard van bouwkundige knooppunten, enz. kan een betrouwbare voorspelling van de te verwachten installatiegeluiddrukniveaus worden gemaakt. Voor bestaande liftinstallaties verricht ons bureau ook controlemetingen. Indien normen worden overschreden, kunnen diagnostische metingen worden verricht om de oorzaak van overschrijdingen te achterhalen. Een goede diagnose is van groot belang zodat een advies op maat kan worden verstrekt. Het trillingsvrij ophangen van een liftmotor heeft bijvoorbeeld weinig zin als het geluid van de lift zich enkel via de geleiders voortplant.

4.  Geluid vanwege sanitaire installaties en leidingschachten


Het geluid dat ontstaat door sanitaire installaties en leidingschachten is vrijwel altijd contactgeluid. Dit maakt het ingewikkeld. Greten Raadgevende Ingenieurs kan in het ontwerpstadium voorspellen of en in hoeverre er problemen te verwachten zijn met betrekking tot installatiegeluid. Er wordt dan gekeken naar de massa van (schacht)wanden, de situering van badkamers en toiletten ten opzichte van verblijfsgebieden, de wijze waarop de appendages zoals de wasbak, het toilet, het bad en de douche zijn gemonteerd en opgesteld. Indien op basis van het ontwerp kan worden geconcludeerd dat problemen te verwachten zijn, zullen aanvullende maatregelen worden geadviseerd. Bij bestaande sanitaire installaties en leidingschachten verricht Greten Raadgevende Ingenieurs indien nodig ook controlemetingen. Bij een eventuele overschrijding van de norm zijn ook hier, net als bij liftinstallaties, goede diagnosemetingen van groot belang. Ná een betrouwbare diagnose kunnen praktische en betaalbare oplossingen worden geadviseerd.

5.  Luchtbehandelingsinstallaties


Om aan de huidige strenge energie-prestatie eisen te kunnen voldoen worden luchtbehandelingsinstallaties, waaronder WTW-installaties, steeds vaker toegepast in de woningbouw. In de utiliteitsbouw zijn luchtbehandelingsinstallaties die zorgen voor verwarming, koeling en ventilatie al decennia standaard. Sinds de introductie van deze installaties zijn er ook problemen met betrekking tot geluid en trillingen. In het ontwerpstadium kan op basis van berekeningen worden bepaald of en in hoeverre de luchtbehandelingsinstallaties geluid- en of trillingshinder veroorzaken. Er kan dan tijdig worden ingegrepen door het adviseren van passende maatregelen zoals het installeren van geluid- en / of trillingsdempers. Ook bij bestaande installaties kunnen problemen inzichtelijk worden gemaakt door het verrichten van geluid- en trillingsmetingen. Ná een goede diagnose kunnen passende maatregelen worden geadviseerd.

WTW installatie op het dak van een kantoor

WTW installatie op het dak van een kantoor


Luchtbehandelingsinstallatie op het dak van een woongebouw

Luchtbehandelingsinstallatie op het dak van een woongebouw


6.  Akoestische kanaalberekeningen


Zowel in het ontwerpstadium als in de praktijk kan door middel van een zogenaamde akoestische kanaalberekening een luchtbehandelingsinstallatie akoestisch in kaart worden gebracht. Hierbij kan het geluid ter plaatse van de ontvanger worden voorspeld. Ná toetsing aan norm- en streefwaarden kunnen bij een overschrijding geluiddempers of vergelijkbare maatregelen worden geadviseerd. Een akoestische kanaalberekening vergt veel ervaring en is geen standaard invuloefening. Met behulp van deze ervaring in combinatie met fundamentele vakkennis omtrent de voorplanting van geluid en trillingen kan door onze adviseurs een goed en onafhankelijk maatwerkadvies worden verstrekt.
 

Wij maken gebruik van cookies voor Google Analytics om het bezoekersgedrag en verkeer op onze website te analyseren. Meer weten? Bekijk onze privacyverklaring.

Ik accepteer deze cookies